خواب در شاهنامه

خواب از جمله احوال اسرارآمیزی است که بیان کیفیّت و اسرار نهان آن، دیریاب، بل دست‌نایافتنی است. تعبیر و تحلیل رؤیاها از جمله پیچیده‌ترین و رازآلود‌ترین مسائل و موضوعات بشری است. گزارش رؤیاها در حکایت‌های شاهنامه، در ایجاد شوق و امید برای نیل به آرزوها و تهدید و ترس از انجام عملی، در شکل‌گیری قصّه‌ها، نقش مهم و بسزایی دارد. پهلوانان و شاهان در موقعیّت‌های مختلف، برخی از وقایعی را که در آینده به وقوع خواهد پیوست، در خواب می‌بینند. این وقایع ممکن است دربردارندۀ پیام‌های شادی و جشن و پیروزی، یا خبر از رویدادی ناگوار باشند. بسیاری از شخصیّت‌های برجستۀ شاهنامه دست کم یکبار در خواب، رویدادِ پیش از وقوع را دیده‌اند. به همین دلیل نیاز بررسیِ چنین پدیده‌ای در شاهنامه احساس می‌شود. در این مقاله، کوشش شده است کمّ و کیف این قضایا در میان شاهان و پهلوانان شاهنامه، تحلیل و بررسی شود.